اخبار و مقالات
امیر مهرزاد شیرینی بلال در شربت فروکتوز
تاریخ انتشار : 1395/7/14 ساعت 12:05:53
امیر مهرزاد
شیرینی بلال در شربت فروکتوز
|
شربت فروکتوز از جمله محصولات جایگزین شیرین‌کننده‌هایی مانند شکر و قند است که در دنیا مرسوم بوده و برخی از کشورها به تولید آن می‌پردازند. در ایران نیز برخی از تولیدکنندگان بخش خصوصی اعلام کرده‌اند که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند.
با احتساب اینکه در سال‌های گذشته مشکلات بسیاری مانند تامین شکر خام و نوسانات قیمت قند و شکر به اوج خود رسید به نظر می‌رسد تولید محصول جایگزین سیاست مناسبی باشد اما مشکلاتی هم در این شیوه تولید وجود دارد.
مهم‌ترین مانع تولید شربت فروکتوز در ایران کمبود ذرت و گران بودن آن است. این تولیدکنندگان در حالی قصد ورود به این چرخه را دارند که ایران سال گذشته حدود یک میلیون تن ذرت تولید کرد و نیاز داخل کشور به این محصول حدود ۵ و نیم میلیون تن اعلام شده است. همچنین پیش‌بینی‌ها از تولید ذرت در سال جاری زراعی حدود ۷۰۰ هزار تن است. به عبارتی تولید این محصول در کشور روبه کاهش و نیاز به آن روبه افزایش است.
واردات مواد اولیه راه نجات تولید
قیمت خرید تضمینی ذرت از کشاورزان بر اساس آخرین اعلام وزارت جهاد کشاورزی، ۱۰۳۰ تومان به ازای هر کیلوگرم است. این قیمت در حالی است که هزینه خرید و واردات ذرت از خارج کشور حدود ۷۵۰ تومان است. بر این اساس اگر ظرفیت واردات ذرت برای این کارخانه‌ها وجود داشته باشد، می‌توان خوشبین بود که مشکلی در این زمینه به وجود نخواهد آمد.
عباس بنازاده، کارشناس حوزه کشاورزی درباره تولید شربت فروکتوز در کشور به صمت گفت: «تولید این شربت در بسیاری از نقاط دنیا اکنون وجود دارد. این سیاست در کشورهای دیگر رایج و عمده مصرف قند برخی از کشورها از شربت ذرت است. »
وی با اشاره به اینکه شرکت توسعه ذرت در خوزستان و زرماکارون در ایران برنامه تولید شربت فروکتوز را دارند، گفت: «خوشبختانه این فناوری به ایران رسیده و به لحاظ دانش فنی ظرفیت تولید شربت فروکتوز در ایران وجود دارد. موضوعی که در این زمینه برای تولیدکنندگان مشکلاتی را ایجاد می‌کند، قیمت مواد اولیه در داخل کشور است. »
بنازاده با بیان اینکه قیمت خرید تضمینی ذرت در کشور اکنون ۱۰۳۰ تومان به ازای هر کیلوگرم از محصول اعلام شده است، توضیح داد: «این در حالی است که هزینه تمام شده ذرت وارداتی با همین کیفیت در کشور حدود ۷۰۰ تومان تمام می‌شود. علاوه بر توجیه اقتصادی موضوع دیگری که در این زمینه وجود دارد کم‌آبی در ایران است. »
وی با اشاره به اینکه براساس ظرفیت‌سنجی‌ها ایران سالانه به حدود ۵ تا ۵ و نیم میلیون تن ذرت نیاز دارد، گفت: «این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۷۰۰ هزار تن محصول در داخل کشور تولید شود. »
مدیرعامل پیشین اتحادیه مرکزی تعاون روستایی و کشاورزی با تاکید بر اینکه تولید ذرت در داخل کشور و استفاده از آن در کارخانه‌های تولید شربت فروکتوز توجیه اقتصادی ندارد، افزود: «در صورتی کارخانه‌های تولید شربت فروکتوز در کشور به توجیه اقتصادی می‌رسند که اجازه واردات به آنها داده شود و بتوانند مواد اولیه خود را از این طریق تامین کنند. »
وی با اشاره به اینکه مصرف شربت فروکتوز در بسیاری از نقاط دنیا از جمله برزیل موضوعی عادی و فرهنگ‌سازی شده است، گفت: «در کشورهایی که توانسته‌اند شربت فروکتوز تولیدکنند، اکنون با چای و قهوه هم مصرف می‌کنند و این محصول به طور کامل جایگزین قندهای سنتی شده است. »
بنازاده به این پرسش که آیا دانش فنی تولید شربت فروکتوز در ایران وجود دارد، اینگونه پاسخ داد: «ماشین‌آلات ایبن کارخانه باید از خارج کشور تامین شود و در ایران ظرفیت ساخت ماشین‌آلات مورد نیاز وجود ندارد. با این حال موضوعی که برای تولیدکنندگان ما اهمیت دارد این است که آنها می‌توانند محصولات مورد نیاز را با اتکا به دانش نیروی مختصص داخلی پیش ببرند و در این زمینه مشکلی نداریم. »
این کارشناس صنایع کشاورزی با اشاره به اینکه مواد اولیه بزرگترین چالش این صنعت در داخل کشور است، گفت: «واحدهایی که اکنون می‌خواهند این محصول را تولید کنند، مشکلی با دانش فنی و واردات ماشین‌آلات مورد نیاز ندارد. بزرگترین مشکلات آنها اکنون تامین مواد اولیه است. »
تولید ذرت کمتر از نیاز داخل
موضوع تولید شربت فروکتوز در کشور در حالی مطرح شده که میزان تولید ذرت در کشور بسیار کمتر از میزان نیاز است. البته باید در نظر داشت که با احتساب مشکلات تولید شکر، تولید شربت فروکتوز می‌تواند بخشی از مشکلات را برطرف کند اما مشکل تامین مواد اولیه برای راه‌اندازی این کارخانه‌هاست.
پیش‌بینی‌ها از تولید ذرت در سال زراعی جاری حدود ۷۰۰ هزار تن بوده و این در حالی است که نیاز داخل بدون راه‌اندازی این کارخانه‌ها حدود ۵ و نیم میلیون تن اعلام شده است.
شاهرخ ظهیری، رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران درباره تولید شربت فروکتوز و مشکلات مواد اولیه این محصول در کشور به صمت گفت: «میزان ذرتی که اکنون در کشور تولید می‌شود کمتر از نیاز کارخانه‌ها و مصرف داخل کشور است. »
وی با اشاره به اینکه آمار تولید و نیاز نشان‌دهنده بروز برخی مشکلات در راه‌اندازی این واحدهاست، افزود: «شربت فروکتوز اکنون در بسیاری از کشورها تولید می‌شود و مشکلی ندارد اما وجه تمایز ایران با این کشورها در تولید مواد اولیه است. برای مثال این محصول در کشورهایی مانند امریکا و برزیل که قطب‌های تولید ذرت هستند، تولید می‌شود و ایران اگر قبل از راه‌اندازی واحدهای تولید برای تامین مواد اولیه فکر مناسبی نداشته باشد، با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهیم شد. »
ظهیری با بیان اینکه مشکل کمبود ذرت تولید شده در ایران به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد گفت: «یکی از تولیدکنندگان در سال‌های قبل از انقلاب در شهرک صنعتی البرز توانسته بود از ذرت چسب کاغذ تولید کند و در آن زمان هم مشکل کمبود ذرت در داخل کشور وجود داشت. »
رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه سال گذشته حدود یک میلیون تن ذرت در کشور تولید شد، گفت: «این حجم تولید در حالی بود که نیاز کشور حدود ۵ و نیم میلیون تن در سال است. علاوه بر این باید در نظر داشت که نیاز ۵ و نیم میلیون تن ذرت در سال در شرایطی بود که بحث راه‌اندازی خط تولید شربت فروکتوز هنوز در میان نبود. در صورتی که این کارخانه‌ها راه‌اندازی شوند به طور قطع نیاز به ذرت بیش از این ارقام خواهدشد. »
وی با تاکید بر اینکه اکنون برای تامین خوراک دام ذرت به کشور وارد می‌شود، گفت: «اکنون در کشور واردات ذرت وجود دارد اما پرسشی که در این زمینه نقش کلیدی دارد این است که آیا دولت می‌تواند برای واردات این میزان ذرت ارز مورد نیاز تولیدکننده را تامین کند؟»
ظهیری افزود: «راه‌اندازی این کارخانه‌ها نیاز به بهبود روابط بانکی و وضعیت اقتصادی کشور دارد. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد دولت توان تامین ارز مورد نیاز کارخانه‌ها برای واردات را نداشته باشد. »